Thôi nôi bé gái chay 3-thịnh soạn

Nghi lễ cúng đầy tháng hay còn gọi là cúng Mụ là một nghi thức đặc biệt quan trọng đánh dấu sự khởi đầu của một đứa trẻ khi vừa chào đời được một tháng. Đây là một trong những nghi lễ, tập tục gắn liền với cuộc đời của mỗi con người đồng thời nó là nét đẹp cần được trân trọng của dân tộc Việt ta. Có một số người tự đặt câu hỏi rằng không cúng đầy tháng có sao không?

Ý nghĩa của việc cúng đầy tháng đó là thông báo cho báo cho gia đình, dòng họ về sự có mặt của một thành viên mới trong gia đình. Bên cạnh đó, đầy tháng cho bé còn là nghi lễ để tỏ lòng biết ơn và cầu mong cho các Bà Mụ, Đức Ông sẽ ban phước lành, may mắn cho đứa trẻ. Tuy vậy, việc xoay quanh lễ cúng này có rất nhiều thắc mắc khác nhau, bài viết này sẽ phần nào giúp các bạn giải đáp các vấn đề thường gặp trong số đó.

1. Nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng

Theo quan niệm dân gian của cộng đồng người Việt, những đứa trẻ được sinh ra là do các vị Đại Tiên mà chính xác ở đây là 12 Bà Mụ nặn ra. Mỗi bà sẽ nặn ra một bộ phận khác nhau cho đứa trẻ như là bà thì nặn ra mắt, bà thì dạy trẻ nói,… Vì vậy, khi đứa trẻ đã đủ một tháng tuổi thì bố mẹ phải có trách nhiệm bày lễ cúng để tạ ơn các Bà Mụ (cúng Mụ) đã mang đứa trẻ đến với gia đình và cầu xin các Mụ ban cho đứa trẻ đó những điều tốt đẹp nhất trên cuộc đời của nó.

Nghi thức làm đầy tháng cũng chính là để tạ ơn.

2. Vậy 12 bà Mụ (Mẹ sanh) bao gồm những ai?

Nhiệm vụ của họ là nắn lại cơ thể cho một người nào đó khi được lệnh đầu thai. Trong 12 bà Mụ, mỗi bà kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng. Cụ thể các bà có tên như sau: Trần Tứ Nương (coi việc sinh đẻ), Vạn Tứ Nương (coi việc thai nghén), Lâm Cửu Nương (coi việc thụ thai), Lưu Thất Nương (coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé), Lâm Nhất Nương (coi việc chăm sóc bào thai), Lý Đại Nương (coi việc chuyển dạ), Hứa Đại Nương (coi việc khai hoa nở chụy), Cao Tứ Nương (coi việc ở cữ), Tăng Ngũ Nương (coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh), Mã Ngũ Nương (coi việc ẵm bồng con trẻ), Trúc Ngũ Nương (coi việc giữ trẻ) và cuối cùng là Nguyễn Tam Nương (coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ).

3. Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé

Nhiều bố mẹ muốn hỏi về ngày cúng đầy tháng cho bé thì tính ngày như thế nào? Theo truyền thống tập tục của người Việt chúng ta từ xưa đến nay thì ngày đầy tháng được tính tùy vào giới tính.

Nếu là bé gái thì tính từ ngày sinh đến 1 tháng sau, nghi lễ được tổ chức trước 1 ngày. Nếu là bé trai thì tính từ ngày sinh đến 1 tháng sau, nghi lễ được tổ chức lùi 2 ngày. Ví dụ: Sinh ngày 16/8 âm lịch thì bé trai sẽ được cúng ngày 18/9, bé gái sẽ cúng vào ngày 15/9 âm lịch.

Cúng đầy tháng chay được tính theo lịch âm.

4. Cách cúng đầy tháng cho bé trai

Để cúng đầy tháng cho bé trai trước hết bạn phải chuẩn bị những đồ cho mâm cúng đầy tháng mà các bạn có thể tự nấu như xôi chè cúng đầy tháng, làm cơm hoặc đặt mua ở bên ngoài qua dịch vụ Đồ Cúng Tâm Linh.

Các lễ đầy tháng cho con trai bao gồm (le vat cung day thang gom nhung gi): 12 chén chè đậu trắng bằng nhau cho bé trai và một tô chè lớn, 13 đĩa xôi, 1 con gà luộc hoặc 1 con vịt luộc, bộ tam sên (bao gồm thịt heo luộc, trứng luộc, tôm hay cua luộc), mâm ngũ quả, hoa tươi, nhang đèn, trà, rượu, 1 bộ đồ hình thế (dùng để ghi tên và ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ được đốt đi để giải hạn cho bé), 13 miếng trầu cánh phượng, 13 đôi hài, 13 bộ váy áo đẹp, 13 nén vàng. Cách nấu chè đậu trắng cúng đầy tháng cho bé trai là đậu khi chưa nấu phải còn cứng, hạt tròn dài đều. Khi chín đậu phải dẻo, ngọt vị cốt dừa.

Cách sắp đồ cúng lên bàn: Sắp lên 2 bàn: 1 bàn nhỏ ở phía trên sẽ bày đồ cúng cho Đức ông, 1 bàn lớn phía dưới bày lễ cúng 12 bà Mụ. Trong đó, bàn trên được đặt cách bàn dưới một khoảng 10 cm. Nguyên tắc khi sắp mâm cúng đó là “Đông bình Tây quả” tức là phía Tây bạn đặt lễ vật còn phía Đông đặt bình bông. Lưu ý là các mâm được bài trí một cách cân đối và đầy đủ các lễ vật đã nêu ở trên.

5. Cách cúng đầy tháng cho bé gái

Trước khi tiến hành lễ cúng đầy tháng cho bé gái bạn thắc mắc phải chuẩn các lễ đầy tháng như thế nào, mâm cúng đầy tháng gồm những gì? Đối với các lễ vật cúng 12 bà Mụ bạn cần chuẩn bị 12 chén chè nhỏ, 12 đĩa xôi nhỏ, 12 chén cháo nhỏ, 2 dĩa bánh dành cho trẻ con, 12 ly rượu nhỏ ( có thể thay bằng 12 ly nước nhỏ) và 12 trứng vịt.

Còn đối với lễ vật cúng Đức Ông đó là: 1 con gà, 3 đĩa xôi lớn, 1 tô cháo, 1 tô chè lớn, 1 mâm ngũ quả, 1 miếng thịt quay, thêm vào đó là trầu cau, rượu và giấy tiền hãng mã.

Nghi thức khai hoa cầu chúc cho bé trong phong tục cúng đầy tháng em bé (cung day thang em be) còn được gọi với cái tên khác là nghi thức “bắt miếng”. Lúc này, đặt bé gái lên bàn, người cúng tiến hành rót trà thắp hương và xin phép bắt miếng. Sau đó, ẵm đứa bé lên tay, đồng thời lấy một cành hoa huơ đi huơ lại trước miệng bé cùng với những lời cầu chúc mang ý nghĩa tốt đẹp. Việc làm này với mục đích là mong con sau này sẽ nói lời hay ý đẹp, được mọi người quý mến. Sau đó, lấy cuống trầu để vẽ chân mày, với mong muốn sau này con gái lớn lên sẽ dịu dàng, xinh đẹp như hoa.

Nghi thức đặt tên cho con (bé trai và bé gái) khi cúng đầy tháng cho con được diễn ra sau khi cầu chúc điều tốt lành đến với đứa trẻ. Khi ấy, người chủ lễ tiếp tục nghi thức Xin keo. Theo đó, người chủ lễ sẽ lấy 2 đồng tiền cổ được làm bằng bạc thật ra và gieo vào một chiếc đĩa. Nếu xuất hiện một mặt úp và một mặt ngửa thì chứng tỏ tổ tiên đã ưng thuận với cái tên mà bạn đã đặt cho trẻ. Nếu trường hợp trên không xảy ra thì bạn phải tiến hành gieo 2 đồng tiền đó lại. Nếu quá 3 lần mà vẫn chưa được thì bạn phải tiến hành đổi lại tên cho trẻ.

6. Tục làm phép kết thúc thời gian ở cữ

Theo quan niệm dân gian, bà mẹ sau khi sinh cần kiêng cữ rất nhiều thứ để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Và sau khi làm thủ tục cúng đầy tháng cho bé (thu tuc cung day thang cho be), người mẹ cũng phải được làm phép để kết thúc thời gian ở cữ. Khi đó, mẹ bồng em bé bước qua một nồi nước sôi có đặt đinh nung đỏ nhiều lần (gái thì 9 lần còn trai thì 7 lần) và sau đó đi quanh nhà. Trong quá trình đi, mẹ cố tình làm rơi tiền với mong muốn là cuộc sống sau này của con cái sẽ đủ đầy thậm chí là dư dả.